Çok akıllı… İnsanlar yüzünden renk değiştiren çiçek
Binlerce senedir Çin’deki Hengduan dağlarının kayalıklarında yetişen tek çiçek tek anda ortadan kayboldu. Sarı parlak çiçeği ile tanınan “fritillaria delavayi” ananesel Çin ilaçlarında kullanılıyordu.
Söz konusu çiçeğin tek bir düşmanı olduğu biliniyor: İlaç yapımı amaciyla kendisini toplayan insanlar.
Bilim insanları; ticari tek değerinin alana çıkmasının derhal peşinden artık sık görülmeyen bitkiyle alakalı çarpıcı tek gerçekle karşılaştı. Fritillaria delavayi aslında yok olmamıştı, insanların onu kolayca toplayamaması amaciyla kayaların rengini alacak şekilde evrim geçirmişti. özellikle dahada çok insanın çiçeği topladığı bölgelerde ‘fritillaria delavayi’nin yapraklarının ve çiçeğinin dahada çok kamufle olduğu görüldü.
Kunming Botanik Enstitüsü ve Exeter Üniversitesi’nin araştırmacıları hangi lokasyonlardan ne miktarda toplama yapıldığını uzunca süreler içinde belirleyerek bitkinin insan davranışlarına direk reaksiyon verdiği neticenine ulaştı. Kamuflaj yapan ve devamlı tertemiz renk formlarına giren nebatların dahada çok hayata şansı olduğu belirlendi.
“İnsanların vahşi hayat organizmaları üzerinde bu civarindan direk ve dram dolu tek tesirinin olması olağanüstü. Yalnızca onların yasamda kalma içgüdüsü amaciyla değil evrimleri amaciyla de…” diye konuşan Exeter Üniversitesi bilim insanı Prof. Martin Stevens, “Otçul hayvanlara karşı kendini kamufle eden çok bitki var ama burada insanlara karşı evrimleşen tek tür görüyoruz” diyerek Vaziyetin benzersizliğinin altını çiziyor.
İki bitkiden yeşil var olan (soldaki) insanların ulaşamadığı bölgelerde yaşıyor. Kahverengi ise fazlaca çiçek tek araya toplanan tek alanda istihdam ediyor.
DAHA ÖNCE HİÇBİR DÜŞMANI YOKTU
Fritillaria delavayi bitkisinin kendisinin doğal evrimi esnasında hiçbir doğal avcısı yoktu. üzüntü tadından dolayı otçul hayvanlar dahil onu aş isteyenler bulunmuyordu. bu yüzden Çin’in yamaçlarında sarı bitkisiyle dimdik ayakta durmaktaydı.
Ancak Bir takım yurttaslar bu çiçeğin scrofula isimli hastalığı (veremin tek çeşidi) rehabilitasyon ettiğine inanmaya başlayınca Fritillaria delavayi’nin kaderi değişti. bilim insanları uzunca tek asama bitkinin evrimine kapı aralayabilecek hayvanları araştırdıktan ardindan hakikat avcının yurttaslar olduğunu ayrım etti.
İlginizi Çekebilir
KAYANIN RENGİNE GÖRE KAMUFLE OLUYOR
Bilim insanlarının en çok alakasını çeken noktalardan biri de Fritillaria delavayi bitkisinin içinde bulunduğu vaziyete adapte olma yeteneği oldu. Bitki, üzerinde bulunduğu kayanın rengini alırken kırmızı, kahverengi veyahut gri olabiliyor.
Stevens’a göre bitkilerle insanların bu müsterek evrimi bilim insanları tarafından dahi gözden kaçırılan tek dinamik.
“Belki de bizim bildiğimizden dahada yaygın tek durum olabilir.”